Sindikalisti shqiptar Nazim Rexhepi: Votojeni iniciativën për pensionin e 13-të të pleqërisë

Më 3 mars, votuesit zviceranë do të vendosin për nismën popullore “Për një jetë më të mirë në pleqëri” (iniciativa për pensionin e 13-të AHV). Iniciativa e Federatës Zvicerane të Sindikatave (SGB) dëshiron që pranuesit e AHV-së të kenë të drejtën për një pension të trembëdhjetë.

Konkretisht, përfituesit e një pensioni AHV duhet të kenë të drejtën e një shtese vjetore që shkon në një të dymbëdhjetën e pensionit të tyre vjetor. Kushdo që tashmë merr pension AHV, duhet ta marrë shtesën më së voni nga fillimi i vitit 2026.

A mund të përballojë Zvicra një pension të 13-të AHV?

Gjendja pikante e nisjes: Këshilltarja Federale e PS-së, Elisabeth Baume-Schneider kandidon kundër partisë së saj në debatin për një pension të 13-të AHV. Fokusi i votimit të 3 marsit është financimi dhe pyetja nëse të gjithë pensionistët duhet t’i marrin paratë.

Zviceranët e pensionuar vështirë se do të mund t’ia dilnin me pensionet e tyre, thotë Konfederata e Sindikatave Zvicerane SGB. Me iniciativën e tij ai bën thirrje për pension të 13-të muaj për të gjithë.
Gjatë kohës së saj si Këshilltare e Shteteve të PS-së, Elisabeth Baume-Schneider ndoshta do të kishte luftuar krah për krah me sindikatat për nismën. Megjithatë, vendasja Jura bëri debutimin e saj në „Arena“ të premten si Këshilltare Federale dhe Ministre e Çështjeve Sociale në anën e kundërt. Në fillim të “arenës së votimit” ajo deklaroi se si këshilltare federale duhej të informonte njerëzit në vend. Një gjë është e qartë: “Kjo nismë ka një çmim të lartë”.

Për Samira Martin, bashkëkryetare e grupit parlamentar të PS-së, një gjë është e qartë: “Duhet ta përballojmë”. Kolegu i saj dhe kryeekonomisti në SGB, Daniel Lampart, është dakord me të: “Çmimet po shpërthejnë, pensionet në shtyllën e dytë po bien dhe realiteti është që një punonjës i KV-së apo një piktor duhet t’i paguajë këto kosto me një pension prej 3500 4000 franga.» Duhet urgjentisht kompensimi për pensionet e ulëta që njerëzit të plaken me dinjitet, tha Marti. Këshilltari Federal është dakord me të, por gjithashtu thekson se Këshilli Federal ka një përgjegjësi të dyfishtë: “Ne gjithashtu duhet të sigurojmë që AHV të financohet në mënyrë të qëndrueshme. Dhe kjo nismë ka një çmim.” Në fund të fundit, sipas Këshilltarit Federal, miliarda janë në rrezik këtu. Në vitin që do të futet, kostot e një pensioni të 13-të AHV do të ishin ndoshta 4.1 miliardë franga.

Nëse projektligji do të miratohej, Parlamenti do të duhej të vendoste për financimin. SGB ​​sugjeron që punëdhënësit dhe punonjësit duhet të paguajnë më shumë kontribute pagash: një shtesë prej 0,4 pikë përqindje secili. Kjo është e menaxhueshme. Këshilltarja e Shteteve të SVP-së, Esther Friedli, e konsideron këtë propozim asgjë veçse ideale. Sipas Friedlit, një rritje e kontributeve në paga apo edhe TVSH do të sillte një barrë të veçantë për të punësuarit dhe familjet. “Ju në fakt po nxitni humbjen e fuqisë përtypëse!” akuzon ajo mbështetësit.

Komiteti nismëtar kërkon shprehimisht të sigurojë me ligj që përfitimet suplementare të mos reduktohen për shkak të “trembëdhjetës” dhe se e drejta për përfitime suplementare AHV mbetet për shkak të shtesës. Sipas iniciatorëve, pensioni i trembëdhjetë do të nënkuptonte rritje të pensioneve të AHV-së me 8.33 për qind.

Pensionistët me të ardhura të ulëta dhe të mesme po vuajnë nga inflacioni si dhe nga rritja e qirave dhe primeve të sigurimit shëndetësor. Prandaj nevojitet urgjentisht pensioni i 13-të.

Duke qenë se gjithnjë e më shumë paguhet në shtyllën e dytë, por gjithnjë e më pak mund të paguhet prej saj, një pension i 13-të AHV kompenson shembjen e shtyllës së dytë.

Pensioni i 13-të AHV korrigjon në mënyrë efektive hendekun e pensioneve për gratë, të shkaktuar nga puna e papaguar e kujdesit.

Pensioni i 13-të AHV mund të financohet vetëm me rritje të TVSH-së ose kontribute më të larta në page, gjë që zvogëlon fuqinë blerëse.

Shumë pensionistë do të merrnin një pension të 13-të AHV, edhe pse nuk varen prej tij. Kushdo që nuk mund të mbulojë nevojat e tij të jetesës ka të drejtë për përfitime shtesë.

Nisma rrezikon të ardhmen e sigurimeve pensionale dhe në këtë mënyrë vë në rrezik mirëqenien e brezave të ardhshëm.

Këshilli Federal dhe Parlamenti rekomandojnë refuzimin e nismës popullore.

Sindikalisti shqiptar nga Zvicra, Nazim Rexhepi nga këndvështrimi i tij apelon: „Të nderuar bashkatdhetarë me të drejtë vote në Zvicër, ju lutem votojeni iniciativën për pensionin e 13-të të pleqërisë (13-te AHV Rente), kështu do e zbusim sadopak gjendjen e vështirë ekonomike të pensionistëve që tërë jetën punuan dhe kontribuan e tani jetojnë në varfëri“.