Tridhjetë vite ilegalitet, Zvicra e dëbon Adrianin pa mëshirë
Gjashtë vjet pas nisjes së tij, Operacioni “Papirus”, një projekt i Gjenevës për rregullimin e emigrantëve pa dokumente, po (ri) bën bujë. Politikanët denoncojnë refuzimet e shprehura “në bazë të një vendimi kontestues”. Një prind shqiptar, i urdhëruar të largohej nga Zvicra, dëshmon
Ai donte të bëhej i sinqertë dhe të dilte nga ilegaliteti – pas tridhjetë vjetësh të kaluar duke punuar ilegalisht në fund të liqenit të Gjenevës. Rezultati: ai mori një urdhërdëbimi. Kjo tregon se ndershmëria nuk shpërblehet gjithmonë, në kundërshtim me atë që thuhet.
Operacioni „Papirus“
Operacioni “Papirus”, i nisur në vitin 2017 në Gjenevë, ishte drita e shpresës për Adrianin (emër fiktiv)*, prind nga Kosova, i rritur në Gjilan, jo shumë larg Prishtinës, kryeqytetit të këtij shteti ballkanik. Ky projekt i paprecedentë synonte të rregullonte mijëra emigrantë pa dokumente që kanë punuar dhe banuar në kanton për pesë deri në dhjetë vjet, në varësi të gjendjes së tyre familjare dhe kush mund ta vërtetojë këtë.
Adriani pretendon se ka qenë i përhershëm në Zvicër që nga viti 2004. Por ai pati fatin e keq të kaloi kufirin francez dy herë për të bërë tregti – në vitin 2009, pastaj në 2015, sipas tij. Rojet kufitare e hetuan. Këto dy çeqe i dhanë atij një ndalim të hyrjes në Zvicër të vlefshme për tre vjet.
Ata rrezikuan edhe aplikimin e tij “Papirus”, të depozituar në vitin 2018. Për shkak të këtyre dy arratisjeve, qëndrimi i tij në tokat konfederate nuk konsiderohet më i pandërprerë nga autoritetet. Kosovari, i cili pretendon se ka qenë aktiv në katering që nga ardhja e tij në Zvicër, prandaj nuk perceptohet më si një kandidat legjitim për operacionin e madh të rregullimit, i cili lejoi 2390 persona të dilnin nga hija midis shkurtit 2017 dhe dhjetorit 2018.
“Kam frikë çdo ditë”
Sot, Adriani, gruaja dhe tre fëmijët e tij – të cilët iu bashkuan në Zvicër shumë kohë pas mbërritjes së tij – jetojnë me një brengë të madhe, në një lagje të klasës punëtore të Gjenevës. Ai pranoi të takonte gazetën „Blick“, një të enjte në mbrëmje, në një kafene, për të na folur personalisht për dramën e tij.
„Kam frikë çdo ditë“, rrëfen ai, në frëngjisht të papërsosur, por krejtësisht të kuptueshme. Sa herë që kaloj rrugën, sa herë që vozis, e di që nëse më ndalon policia, mund të ketë mbaruar për ne — do të duhet të kthehemi në Kosovë. Jam lodhur duke jetuar kështu…“
Adriani paraqiti kërkesën e tij „Papirus“ në Zyrën Kantonale për Popullsinë dhe Migracionin (OCPM) në Gjenevë në vitin 2018. Organi kantonal më pas tha se ishte në favor të dhënies së një leje qëndrimi „në varësi të miratimit të Sekretariatit Shtetëror për Migracionin“. të Konfederatës (SEM), sipas dokumenteve që disponojmë.
Dy vjet më vonë, në janar 2020, vendimi i Bernës ra: SEM refuzoi të jepte miratimin e saj për „lejen e qëndrimit“ të kërkuar. Adriani apelon, jep prova shtesë: deklaron se ka tetë vjet që punon për të njëjtin punëdhënës – madje ky i fundit merret në pyetje nga autoritetet. Ai prodhoi një certifikatë nga një qiradhënës, i cili i dha atij një studio nga janari 2007 deri në tetor 2012.
Dy arratisje fatale?
Në vitin 2021, Gjykata Administrative Federale (TAF) e hodhi poshtë përfundimisht ankesën. Duke specifikuar se „mjetet e provës së prodhuar nuk bënë të mundur vërtetimin se personi në fjalë kishte jetuar në Gjenevë pa ndërprerje që nga viti 2008“, sipas vendimit, një kopje të së cilës „Blick“ e ka në pronësi, transmeton portali Shtegu.
Misioni përmend edhe dy “udhëtimet” e shkurtra të kosovarit në Francë, në vitin 2009, pastaj në vitin 2015. Vini re se, sipas rrëfimit të tij, Adriani ka kërkuar azil në Francë në vitin 2009… për një keqkuptim. “Unë me të vërtetë nuk flisja mirë frëngjisht në atë kohë. Roja kufitare më detyroi të nënshkruaja një dokument që nuk e kuptoja”. Pas këtij episodi, ai është kthyer direkt në Zvicër, ndryshe nga sa pretendojnë autoritetet.
E kontaktuar, avokatja e tij Dina Bazarbachi, mbështet versionin e tij të fakteve: “Sipas Gjykatës Federale Administrative (TAF), do të kishte pasur një ndërprerje të qëndrimit të vazhdueshëm në Zvicër. Kur, në fakt, është krejtësisht e rreme”.
„Doja të dilja nga ilegaliteti“
Duke u dukur i shqetësuar, Adriani qesh me ironi, ditën që u takuam, teksa i trazonte kafenë: “Doja të dilja nga ilegaliteti… Dhe në fund, më nxorrën nga Zvicra”. Nëse, falë praktikës gjyqësore në fuqi që nga maji 2023, Adriani nuk mund të dënohet ligjërisht për qëndrim të paligjshëm, ai megjithatë mbetet i ndaluar nga territori zviceran. Ai u urdhërua zyrtarisht të largohej nga vendi deri më 30 prill 2022 nga Zyra Kantonale për Popullsinë dhe Migracionin (OCPM). Pra ai dhe familja e tij kanë një vit e gjysmë që jetojnë ilegalisht.
Pas debaklit të procedurës së saj “Papirus”, Dina Bazarbachi tani po përpiqet të gjejë një zgjidhje tjetër për të rregulluar klientin e saj, transmeton më tej portali Shtegu. „Është një situatë jashtëzakonisht komplekse,“ komenton ajo. Tani e tutje po mundohemi të zbatojmë një kontratë pune që më në fund t’i jepet leja e qëndrimit”.
Dhe avokatja shtoi: „Ne po bëjmë gjithçka që mundemi“. Po nëse mbështetja në një kontratë pune për të marrë një leje nuk funksionon? “Ne do të apelojmë tek organet kompetente. Dhe kështu me radhë“., ia kthen Dina Bazarbachi – e cila thotë se pret një luftë sizife.
Raste të tjera në pritje
Rasti i Adrianit nuk do të ishte i vetmi “tenxhere e thyer” e supozuar e operacionit “Papirus”. Në një regjistër tjetër, këtë pranverë, deputetët e Gjenevës u mobilizuan për të denoncuar… gjoja denoncimet e tepruara të ZKPM-së.
Kjo do të thotë? “ZKPM raportoi 440 dosje në gjykata për dyshime për mashtrim” si pjesë e operacionit “Papirus”, shkroi “20 Minuta”, në maj 2023. Kështu do të ishin marrë rreth 160 dënime.
“Aktualisht janë pesë dosje “Papirus” nën hetim, të gjitha pas një vendimi të fundit gjykate, qoftë dënimi apo lirimi, si pjesë e denoncimit tonë,” specifikon menaxherja e komunikimit e Departamentit të Institucioneve dhe Teknologjisë Dixhitale (DIN), Nathalie Riem. , intervistuar për këtë temë nga Blick.
„Rregulloni njerëzit e mbetur“
Denoncime që ngrenë vetulla tek disa deputetë të Gjenevës. Kështu, në një mocion të paraqitur në Këshillin e Madh të Gjenevës më 3 qershor 2023, zyrtarët e zgjedhur nga Lëvizja Qytetare e Gjenevës (MCG) dhe Partia Socialiste (PS) „ftojnë Këshillin e Shtetit të Gjenevës“ të „rregullojë situatën një herë“. dhe për të gjithë ata pak persona të mbetur, të cilët në atë kohë u deklaruan në administratë dhe që mundën të demonstronin se respektonin kriteret për dhënien e autorizimit për t’u vendosur në territor.
Nënshkruesit e mocionit denoncojnë “ndonjëherë vendime kontestuese të marra nga zyrtarë të caktuar të Zyrës Kantonale të Popullsisë dhe Migracionit (OCPM), për shkak të mungesës së stafit dhe qartësisë në drejtim të direktivave. Përballë Blick, organi mbrohet: “Nuk ka pasur asnjë pasaktësi apo dështim në përpunimin e dosjeve “Papirus” nga ZKPM. Denoncimet janë bërë pas dyshimeve për vërtetësinë e disa dokumenteve.
Diskriminim ndaj shqipfolësve?
Për këtë çështje është veçanërisht i ndjeshëm zyrtari i zgjedhur i MCG-së, Skender Salihi, autor i mocionit. I kontaktuar, ai pohon se rasti i Adrianit, për të cilin ai ka marrë dijeni, nuk është i vetmi që përfaqëson një “mosfunksionim” të supozuar të operacionit “Papirus”. Ai mbron tekstin e tij: “Çdo individ nga ZKPM-ja ishte në gjendje t’i denonconte rastet e supozuara të diskutueshme në SEM në Bernë. Disa duhet të kenë thënë me vete, thjesht duke parë emra shqipfolës, se ishte detyrimisht një mashtrim”.
Në të njëjtën frymë, Këshillit të Shtetit me një pyetje urgjente në maj të këtij viti iu drejtua edhe deputetja socialiste Xhevrie Osmani. Me një tekst të titulluar: “Ana e fshehtë e operacionit “Papirus”, ajo e standardit të dyfishtë të aplikuar për shtetasit kosovarë?” Në një përgjigje me shkrim, të dhënë disa javë më vonë, Këshilli i Shtetit hodhi poshtë këto akuza për diskriminim.