Tenori shqiptar Saimir Pirgu për gazetën zvicerane „NZZ“: “Mund të vritesh nga emocionet në skenë”

Këngëtari shqiptar mund të shihet në Teatrin e Operës së Cyrihut me një rol sfidues debutues në “Manon Lescaut” të Puccinit. Një bisedë e gazetës zvicerane „NZZ“ për një fëmijëri në komunizëm dhe aktin balancues mes përkushtimit dhe pranisë në skenë

Njëherë e një kohë ishte një djalë i vogël në Shqipëri para televizorit që një ditë takoi ëndrrën e tij. Kështu mund të nisë, historia e Saimir Pirgut, biografia e të cilit padyshim ka diçka përrallore, duke përfshirë një moment magjik zgjimi, shpirtra të mirë dhe kthesa fatale. Në thelbin e tij, megjithatë, udhëtimi i Pirgut është një mësim mbi fuqinë e motivimit të brendshëm.

Në moshën 43-vjeçare, tenori tashmë udhëton ndërkombëtarisht dhe i plotëson rolet kryesore në fushën e tij me prani të jashtëzakonshme skenike dhe përkushtim emocional. Kur lindi më 23 shtator 1981 në Elbasan, kjo e ardhme ishte shumë larg. Shqipëria ishte nën një diktaturë komuniste dhe Pirgu rrallëherë largohej nga kufijtë e qytetit gjatë fëmijërisë së tij. Askush në mjedisin e tij nuk dinte për operën, përkundrazi, muzika popullore kumbonte rrugëve. Edhe pse prindërit e tij nuk kishin formim muzikor, bota e tingujve ushtroi një tërheqje magjike te Pirgu që në moshë të vogël. „Muzika ishte në mua që në fillim“, thotë ai.

Në parashkollor, ai u regjistrua në mësimet e violinës si një fëmijë veçanërisht i talentuar. Megjithatë, në dhjetë vitet në vijim, ai kurrë nuk u ngroh me instrumentin që i ishte imponuar. E megjithatë: “Edhe pse nuk ishte dëshira ime në atë kohë, luajtja në violinë më ka dhënë shumë. Me violinën duhet të dëgjosh me shumë kujdes dhe të kërkosh fillimisht tingullin – kjo më ndihmon edhe sot”.

13-vjeçari i atëhershëm e realizoi qëllimin e tij të vërtetë të karrierës kur një mbrëmje u shfaq në televizion një regjistrim i performancës së „Tre Tenorëve“ legjendar në Banjat Caracalla. Ajo që ka ndodhur saktësisht në sallonin e Elbasanit e lë edhe sot Pirgun të përpëlitet për fjalë. „I pashë këta tre burra duke kënduar arie operash, pashë dirigjentin, lëvizjet e duarve të tij, pashë audiencën entuziaste – dhe thjesht u mahnita plotësisht nga kjo përvojë.“ Gjithçka në lidhje me të ishte e re për të dhe për ditë më pas u përpoq, sikur të ishte në temperaturë, të imitonte këngëtarët. “Atëherë fillova të ëndërroja të isha një prej tyre një ditë”.

I mbërthyer nga ky vizion, ai më pas planifikoi rrugën e tij të mëtejshme dhe më në fund aplikoi për të studiuar në Bolzano. Prindërit i besuan dhe e mbështetën. “Ata nuk e njihnin botën time. Kjo do të thoshte se isha plotësisht i lirë, por edhe i vetëm në vendimet e mia”, thotë Pirgu.

Fillimi i ftohtë në Itali ishte rrjedhimisht i vështirë, transmeton portali Shtegu. Pirgu punonte si ndihmës kuzhine për të financuar jetën e tij. Në Vito Brunetti ai gjeti një profesor që hapi sytë. “Mësuesi im më tha që herët: ‘Ti ke një zë të bukur dhe talent të madh – tani mëso sa më shumë që mundesh, sepse talenti zgjat vetëm për pak kohë dhe kur je i suksesshëm nuk duhet t’i zhgënjeje njerëzit”. Pirgu e kuptoi shpejt se për çfarë po fliste Brunetti: “Së pari ju mendoni se jeni këngëtari më i madh në botë. Pastaj ju keni përvojat tuaja të para, dëgjoni nga të tjerët dhe kuptoni: nuk është aq e lehtë”.

Pas vetëm dy vitesh studimi, Brunetti dërgoi nxënësin e tij në skenë për të mësuar „njëqind herë më shumë sesa nëse do të vazhdonit të studionit“. Pirgu takoi shpejt artistë si Nikolaus Harnoncourt, Riccardo Muti dhe Claudio Abbado. Ai tha se u rrit përmes secilit prej këtyre takimeve. “Nuk do ta kisha pasur kurrë këtë karrierë nëse nuk do të kisha takuar këta njerëz”. Por mbi të gjitha, Luciano Pavarotti mbetet për Pirgun edhe sot e kësaj dite – si një idhull dhe një model ndaj të cilit ai mat veten.

Fakti që ai vetë është tashmë një nga përfaqësuesit më të kërkuar në fushën e tenorit, e bën atë të përulur. “Ishte një kohë kur kisha frikë të zgjohesha papritur dhe të kuptoja se jeta ime nuk ishte aspak e vërtetë”. Por tani ai e ka kuptuar se ëndrra e tij është bërë realitet dhe flet me mirënjohje për „jetën e vështirë dhe në të njëjtën kohë të mrekullueshme“ që i lejohet të bëjë. Ndryshe nga shumë kolegë të tij, atij i pëlqen shumë të udhëtojë në punën e tij. “Kam qenë në gjendje të njoh botën gjatë viteve të fundit. Ata që kanë lindur në liri dhe diversitet mund të mos jenë në gjendje të kuptojnë se çfarë bekimi është ai“.

Me gjithë profesionalizmin dhe pjekurinë e tij, Saimir Pirgu ka ruajtur entuziazmin dhe mrekullinë e fëmijërisë së tij dhe ndoshta janë pikërisht këto aspekte që përbëjnë intensitetin e veçantë të interpretimeve të tij. Në Cyrih, ai tashmë ka treguar se sa mbresëlënës është në gjendje të rrëshqasë në role të errëta si Pinkerton në „Madama Butterfly“. Tani ai luan Renato Des Grieux në operën e Puccinit „Manon Lescaut“, një nga ambivalentët. Figura femërore e një burri krejtësisht të shthurur që sakrifikon veten me vetëmohim. “Des Grieux është i ri, pak naiv dhe i futet pa kompromis dashurisë për Manon”, thotë Pirgu.

Mënyra se si Puccini e portretizoi dramën e kësaj dashurie është unike. Kompozitori ishte shumë i ri kur krijoi operën dhe padyshim që nuk e kishte menduar shumë atë që një këngëtar do t’i duhej të ishte në gjendje të bënte dhe sa sfiduese do të ishte. “Ai thjesht kompozoi me shumë përkushtim dhe këtë mund ta ndjeni në çdo moment. Ka një sasi të pabesueshme pasioni të egër, liri dhe kreativitet në muzikë”.

Të jetosh këtë fuqi dhe intensitet dhe të zhytesh plotësisht në rol, duke përmbushur në të njëjtën kohë kërkesat më të larta teknike është një veprim ekstrem balancues. “Mund të vritesh nga emocionet në skenë”, thotë Pirgu, në fund të fundit, si këngëtar është tërësisht i përfshirë emocionalisht dhe muzikalisht në muzikë dhe mbi të duhet të bindë edhe si aktor. „Në të njëjtën kohë, unë nuk duhet të humbas plotësisht kontrollin“.

Për Pirgun, diku mes përkushtimit dhe prezencës qëndron sekreti që në rastin më të mirë të çon në një mrekulli transcendentale në skenë. “Ndonjëherë vetëm më vonë, kur shikoj një regjistrim të performancës, e kuptoj atë që kam bërë. Kur jam tërësisht i lidhur me muzikantët e tjerë dhe publikun, është sikur largohem nga trupi im”, thotë Pirgu. Ishte një moment sureal pothuajse si një përrallë.