Një rrëfim i trishtë i „ARD Wien“ për Fatimen nga Radusha

Janë disa njerëz që Fatimen e shohin si një turp për shoqërinë

Edhe një çantë dhe Fatimja është gati për shkollë. Shtatëvjeçarja është në klasën e dytë në Radushë, një fshat shqiptar rreth 25 kilometra në perëndim të Shkupit. Vajza e imët e pëlqen muzikën, lexon dhe vizaton dhe do të dëshironte të bëhej mësuese apo mjeke, thotë babai i saj Irfan Asani. Ndërsa ai e vesh, Fatimja shikon përreth e përgjumur me sy kafe të errët, paksa të shtrembër, fillon storjen „ARD Wien“.

Ajo mban një maskë rozë dhe një bluzë gri me xhinse të lehta gri, flokët e saj të gjatë ngjyrë kafe janë të lidhura në një bisht. Nuk duket e veshur, por Fatimja ka nevojë për një katetër, pelena, ilaçe të rregullta dhe shumë mbështetje në jetën e përditshme. Ajo duhet të kujdeset për pesë herë në ditë, thotë babai i saj. Në shtator 2013 ajo lindi me një shpinë të hapur dhe „Hydrocephalus“ dhe nuk mund të lëvizte këmbët. Paraplegjia në spina bifida dhe hidrocefalus, kjo është diagnoza mjekësore. Diagnostifikimi u bë nga prindërit Hanife dhe Irfan Asani në muajin e dytë të shtatzënisë. „Pse nuk keni e abortoni“, e kishin këshilluar disa mjekë gjatë ekografisë, thotë Irfan Asani. E pamendueshme për çiftet fetare të martuara që i konsiderojnë fëmijët e tyre si një dhuratë nga Zoti. „Ajo është aq e zgjuar“, thotë Irfan Asani për më të voglën nga tri vajzat e tij, „dhe ajo vallëzon në karrigen e saj“. Djali Hatabi është një 14-vjeçar me pamje serioze, i cili duhet të marrë përsipër kujdesin 24-orësh të Fatimes dhe e përfshirë është gjithashtu edhe motra 9-vjeçare Hamizja.

Me Fatimen në krahë, Irfan Asani zbret në oborr dhe e vendos atë në karrocë. Këtë mëngjes Hatabi po e shtyn motrën e tij të vogël në shkollë. Një kompani lokale ndërtimi dhuroi paratë për një platformë në hyrje. Kur bie shi dhe dëborë, shtigjet janë shpejt me baltë dhe janë të vështira për t’u kaluar dhe të afërmit të Asanajve u është shtruar me asfalt rruga e vogël përpara shtëpisë me shpenzimet e tyre. Sipas Irfanit, infrastruktura është një katastrofë dhe Radusha nuk është përjashtim. Në të gjithë Maqedoninë e Veriut, personat me aftësi të kufizuara janë në disavantazh. Nuk ka platforma, ashensorë shkallësh dhe ashensorë dhe kështu qasje në shoqëri. Në vend të kësaj thuhet: qëndroni jashtë. Për shkak se shkallët e pakapërcyeshme nuk ju lejojnë të shkoni në kopshte, shkolla, dyqane, stacione treni dhe operacionet e mjekëve, por edhe të hipni në një autobus, të shkoni në kinema ose pishinë.

Dhe shpesh nuk ka as trotuare. Hyrjet tek autoritetet gjithashtu shpesh nuk janë të mundshme, „Shoqata e qytetarëve me aftësi të kufizuara fizike“ në Shkup e vlerëson situatën për 8 200 anëtarët e saj. Sipas ligjit, personat me aftësi të kufizuara në Maqedoninë e Veriut do të merrnin ekuivalentin prej rreth 75 dhe 160 euro, në varësi të llojit të kufizimit dhe diagnozës. Ka edhe lehtësime taksash, protezat ose karriget me rrota, por jo edhe ato elektronike, sipas informacionit. Pagat që janë tepër të ulta janë gjithsesi një problem për kandidatin e pranimit në BE, dhe asistenca sociale është shumë e ulët për ata që preken. Irfan Asani pretendon se fiton mirë si tregtar veturash, por varet edhe nga mbështetja e të afërmve, miqve apo donacioneve nga ndërmarrjet. Familja Asani merr 85 euro mirëqenie në muaj për Fatimen, por shpenzimi real do të ishte midis 500 dhe 700 euro, llogarit Irfan Asani, dukshëm më i lartë në varësi të kërkesave. Të dy karriget me rrota me energji elektrike aktualisht po riparohen sepse elektronika është jashtëzakonisht e ndjeshme ndaj ujit. Vetëm një nga shumë shpenzime shtesë që familja Asani duhet të përballet. Fatimja gjithashtu ka tre karrige me rrota që funksionojnë në mënyrë elektronike, të cilat mund t’i kontrollojë vetë me një levë. Kjo të paktën i jep asaj një farë shkalle pavarësie. Familja Asani bleu dy nga karriget me rrota dhe njëra u dhurua nga një kompani. Por elektronika është e brishtë dhe riparimet kushtojnë rreth 1 000 euro për karrocë. Sipas Irfan Asanit, bashkëshortja Hanife e të cilit gjatë gjithë vizitës qëndroi në plan të dytë, paragjykimet ndaj personave me aftësi të kufizuara janë gjithashtu një çështje.

„Fatimja tani është më e moshuar dhe ndonjëherë na shqetëson me pyetjet e saj. Ajo e pyet nënën e saj kur mund të ecë. Ka njerëz që e shohin atë si një turp për shoqërinë dhe e kanë pyetur nëse ajo ka lindur kështu apo më vonë u sëmur. Kur e pyetën atë, ajo erdhi në shtëpi duke qarë. Ne ende kemi shpresën se do të funksionojë“

Irfan Asani

Rruga e Fatimes për në shkollë të çon nëpër fshat, pranë xhamisë së madhe me varrezat e bollshme. Rrugë pjesërisht me gunga. Të dy kalojnë gjithashtu përskaj një kafeneje të fshatit ku vetëm burrat diskutojnë situatën në botë. Një pamje e zakonshme në zonat e banuara nga shqiptarët në fshat. Njëri prej tyre i jep Hatabit disa kartëmonedha përderisa kalon. Ai mban kapelen tipike shqiptare, të rrumbullakët me grep. „Faleminderit“, murmurit djaloshi dhe e shtyn Fatimen përsëri në shtëpi sepse sot shkolla fillon më vonë. Shëndeti i Fatimes është jashtëzakonisht i brishtë dhe higjiena është nga A deri në ZH, sidomos tani në kohën e koronavirusit, transmeton Shtegu.com. Edhe pa virusin, është mjaft e vështirë sepse mund të lindin komplikime të papritura. Për shembull me pompën e ujit në kokën e Fatimes. Pastaj ajo ka nevojë për trajtim të menjëhershëm mjekësor. Prapëseprapë, punëtorët e kujdesit shëndetësor shpesh janë të korruptuar, thotë Irfan Asani.

Nëse nuk mund të jepni ryshfet dikujt në spital, nuk do të trajtoheni siç keni të drejtë ligjore. Nëse nuk njihni dikë që ka lidhje dhe telefonata, nuk do të merrni rezultatet. Thjesht ke mbetur të vdesësh.

Përveç korrupsionit të personelit mjekësor, është edhe një burokraci jashtëzakonisht të pakuptimtë, rrëfen babai.

Vajza e madhe e familjes është martuar në Berlin, një vend ku emigruan shumë nga Radusha. Njihet gjithashtu nga shumë targa të Berlinit në fshat, ku shumë shtëpi janë të banuara vetëm përkohësisht, pasi shumica jetojnë jashtë vendit. Emigrimi është një problem në të gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, pasojat e të cilit mund të ndjehen kudo. Shumë pak mjekë, shumë pak personel infermierie, veçanërisht në zonat rurale. Fshati Radushë ndodhet afër kufirit me Kosovën. Në vitin 2001 zona ishte një bastion i UÇK-së, „Ushtria Çlirimtare e Kosovës“, e cila tashmë është shpërndarë, ose një degë e saj në Maqedoninë e Veriut. Ajo luftoi kundër ushtrisë së Maqedonisë së Veriut gati 20 vjet më parë. Në hyrje të fshatit, një memorial përkujton rolin e UÇK-së në konfliktin e armatosur gati 20 vjet më parë.
Fatimja tani është ulur pranë babait të saj dhe duket në disponim. „Unë e bëra Hatabin të qeshë“, i thotë ajo babait të saj. „Ku doni të jetoni?“ Pyet Irfan Asani vajzën e tij më të vogël. „Në Gjermani“, përgjigjet ajo me bindje. Si të gjithë në familjen Asani, ajo e di dëshirën e babait të saj për të shkuar në Gjermani me familjen. Irfan Asani shpreson që do të ketë trajtim të mirë mjekësor për Fatimen dhe të ardhmen në një vend ku personat me aftësi të kufizuara kanë mundësi më të mira, për këtë ai është plotësisht i bindur. Për vite me radhë, Gjermania ka qenë një fije e përbashkët në jetën e përditshme të familjes Asani, shkruan më tej „ARD Wien“.

Në një tavolinë në oborr, Irfan Asani po shfleton dokumentet e tij të shumta. Një ditë pasi lindi në shtator 2013, Fatimja u operua për herë të parë dhe pothuajse të gjithë 14 muajt e parë të jetës së saj i kaloi në spitalin e Shkupit. Historia e saj mjekësore, dokumentet zyrtare dhe dokumentet e tjera tani mbushin shumë dosje. Babai i saj ka gati çdo detaj, çdo trajtim, çdo krizë mjekësore dhe mund ta provojë këtë me dokumente sipas kërkesës. Në gusht 2015 familja vendosi të paketojë çantat. Ata shkuan te të afërmit në Leverkusen dhe nga atje në Dortmund në një qendër të pranimit të refugjatëve. Familja Asani aplikojnë për azil dhe e justifikojnë këtë me paaftësinë komplekse të vajzës më të vogël, e cila mund të trajtohet më mirë në Gjermani. Në pranverën e vitit 2015, Irfan Asani gjithashtu ishte sulmuar. Një grup burrash të armatosur ndaluan makinën e tij dhe qëlluan në makinë. Fatimja e vogël ishte ulur në makinë dhe Irfan Asani tregon se si në një farë mënyre arriti të shpëtojë, ai numëroi rreth njëmbëdhjetë burra, çështja nuk është zgjidhur ende. Tani ai përpiqet sa më mirë që të mund të bëjë gjithçka gjatë ditës.

Gushti 2015 është koha e lëvizjes së madhe të refugjatëve në të gjithë Ballkanin dhe ambientet e pritjes në Gjermani janë të mbipopulluara. Irfan Asani kujton se një kohë jashtëzakonisht e pafavorshme për familjen Asani me Fatimen e tyre të prekshme dhe atmosfera në strehim i trembi fëmijët. Fatimja ishte vetëm dy vjeç në atë kohë dhe kushtet higjienike për të në vendet përkatëse ishin të pamjaftueshme. Fillon një turne nëpër disa institucione dhe në një moment Fatimja merr ethe, një shpinë të skuqur, probleme me pompën e ujit. Sipas Irfan Asanit, një nerv mund të shpohet nga shtylla kurrizore, e cila duhet të ishte mjekuar shumë kohë më parë. Sa më e moshuar që bëhet Fatimja, aq më i vështirë është një operacion i tillë i ndërlikuar. Përmes anashkalimeve dhe me ndihmën e familjes dhe disa mbështetësve, familja Asani më në fund zbarkojnë në Löningen, në rrethin Cloppenburg, rreth 60 kilometra në veri të Osnabrückut.

Atyre u jepet një shtëpi, te enti social ndjehen në duar të mira dhe pas disa javësh të stresit, më në fund mund të relaksohen pak.

Irfan Asani mendon se nuk po trajtohet si duhet nga një punonjës i autoriteteve përgjegjëse të imigracionit, por tani gjithçka ishte mirë, duket se është plotësisht i bindur 40-vjeçari. Specialistët në Osnabrück e kishin ekzaminuar gjerësisht Fatimen dhe më vonë donin të vepronin. Irfan Asani këshillohet me mjekun e Fatimes në Shkup, i cili e këshillon kundër një operacioni. Sipas mjekut, Fatimja mund të dëmtohet më tej ose edhe të vdesë gjatë procedurës në Gjermani. Irfan Asani bie në një krizë të thellë, ai flet me vetveten dhe thotë e Fatimja mund të vdesë. Gruaja e tij Hanifja i flet me një gjuhë të ndjeshme, por më kot.
Gruaja ime më lutej. Të lutem Irfan, ne sapo u larguam për shkak të mjekëve të tillë. Kjo tashmë na kushtoi një pasuri. Unë rashë në një depresion, nuk mund të flija me ditë e net, dhe veprova plotësisht i tronditur. Kur e vërejti këtë, gruaja ime tha se mjafton nëse vajza jonë është e sëmurë dhe akoma mungon që burri të çmendet. Dhe ajo ra dakord që ne të kthehemi.

Familja Asani u largua vullnetarisht për në Maqedoninë e Veriut. Fakti që ai refuzoi operacionin e Fatimas në Osnabrück në vititn 2015, tani me sa duket e mundon Irfan Asanin, ndoshta vajza e tij mund të kishte ecur në një moment, ai fyen vetveten dhe vazhdon të fusë kokën në duar. Ai menjëherë u pendua për vendimin. Në vitin 2018, familja Asani bëjnë një përpjekje të dytë dhe rinovojnë kërkesën e tyre për azil në Gjermani. Ata duan të kthehen në Löningen dhe të kapin hapin e operacionit të humbur të Fatimes. Por forca nuk duket se është e mjaftueshme dhe ata largohen përsëri. Ata nuk ia dalin të çlajmërohen zyrtarisht, gjë që mund të sqarohet vetëm më vonë. Në ndërkohë, Irfan Asani ka një kontratë pune me kohë të caktuar me Deutsche Post dhe po pret një vizë. Irfan Asani nuk e di se si do të shkojnë gjërat në këtë moment dhe e ardhmja është gjithashtu e pasigurt për vëllain e Fatimes, Hatabin. Ai do të donte të bëhej një arkitekt, por nëse Hatabi shkon në shkollë të mesme, ai do t`i mungonte shumë Fatimes për përkujdesje, thotë babai i tij. (ARD Wien)

Videon e kësaj storje mund ta ndiqni këtu.