Vetëm edhe dy fjalë për „Shabanin“ gjerman që vrau serbët në Kosovë, Kroaci dhe në Bosnje

21:43:08                2019-04-02

Roland Bartecko ka shërbyer në Bundeswehr dhe luftoi në anën kroate të luftës së Bosnjes, ndërsa më vonë edhe për UÇK-në. Në Kosovë ka vuajtur burg për një sulm me bombë ndaj një delegacioni serb. Për radio „DW“ ai flet për librin e tij „Aroma e luftës“.

Në mënyrë që të quhem një ushtar, ashtu mendoja atëherë, unë është dashur të luftoj. Ashtu si dy vjet më parë, kur u takuam në Prishtinë, Bartecko në librin e tij përshkruan se në kasaphanen jugosllave shkoi thjesht, sepse një ushtar. Dhe ushtarët luftojnë. Libri „Aroma e luftës – mësimet e luftës“ u botua për herë të parë në gjuhën angleze dhe shqipe, tani u shfaq edhe edicioni gjerman, për disa javë do të ketë qasje edhe në gjuhën kroate. Në këtë rrëfim të shkurtër, Bartecko përshkruan jetën e një luftuesi në fushat e betejës ballkanike dhe se si ai e gjeti veten atje.

Vendosa të luftoj për kroatët, por unë mund të imagjinoja po aq që të bashkohem edhe me ushtrinë boshnjake. Nuk më interesonte se për cilën ushtri do të luftoja. Por, asnjëher nuk doja të shkoj te serbët.

Vendosa të luftoj kroatët, por unë mund të imagjinoj po aq sa do të bashkohem me ushtrinë boshnjake. Nuk më interesonte se cilat do të ishin dy ushtritë. Por unë nuk dua të shkoj te serbët – a nuk ishin keq?

Bartecko ende jeton në Kosovë. Ai u lind në vitin 1970 në Vürselen, në largësinë perëndimore të Gjermanisë dhe si një adoleshent kishte aplikuar në Bundesëehr. Spjegimi i tij për braktisjen e ushtrisë gjermane – çfarë të bëj në një ushtri që nuk lufton, por duket si një klub paintball? – lë hapësirë ​​për dyshim.

Përgjigjet e qeverisë federale gjermane, me kërkesë të deputetit të majtë nga viti 2001, zbulojnë se „R.B“ ishte larguar nga Bundeswehr-i sipas nenit 55 (5) të Ligjit për ushtarët. Në bazë të atij anëtari të ushtrisë, vetëm ata që „shkelin detyrat e tyre zyrtare“ largohen ose nëse qëndrimi i tyre në shërbim „rrezikon seriozisht rendin ushtarak ose reputacionin e Bundeswehr-it“.

I njëjti dokument ka zbuluar se qeveria gjermane kishte njohuri për qindra vullnetarë gjermanë që luftuan në anën kroate – kryesisht ekstremistët e krahut të djathtë. Nazistët? Jo, thotë Bartecko, ata janë të lodhur. „Unë thjesht kërkova një aventurë. Të tjerët mund të kenë pasur probleme – me policinë, me gruan, me familjen … Ka pasur gjithashtu edhe turistë që kanë menduar se do të ishte mbresëlënëse të kalonin një javë në front“.

Është gjithmonë problem, rrëfen ai për „Dë“, përcjell Shtegu.com, duke spjeguar arsyet për të ardhmen. „Këtu njeriu di të bëhet i pasinqertë, thotë se luftoi vetëm për lirinë e Kroacisë apo të Kosovës. Kjo është sigurisht e pakuptimtë“, thotë Bartecko për mënyrën se si ai përfundoi në Këshillin kroat të mbrojtjes (HVO), dhe më vonë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK).

Atë, sikur e detyron ndonjë djall ta përshkruaj se si ka qenë, nga ferri i Mostarit e deri në Vushtrri. Por pa konkluzione të mëdha gjeopolitike apo morale – Bartecko thjesht dëshiron të përshkruajë jetën e përditshme të një luftëtari. Për disa vite ai punon në portalin „Quora“ ku disa nga publikimet e tij arrijnë edhe audiencë milionëshe. Ashtu si edhe tani në libër, ai përshkruan se si lahen dhëmbët apo trupi kur nuk ka ujë të mjaftueshëm, pse janë cigaret mjet i përshtatshëm i pagesës dhe si të vendoset pritë vdekjeprurëse. Ose si të merresh me frikën, të mos çmendesh.

Ai shkruan për shembull për tensionin që mbizotëronte kur di$ka tingëllonte si ndonjë tank serb. Një herë në Kosovë kishte bërë aq shumë zhurmë sa që kishte mednuar se nuk mund të ishte një T-55 por një M-84, më i rrezikshëm. Prapa kthesës, megjithatë, doli një traktor „i blinduar“, në të cilin pllakat e çelikut thjesht ishin salduar. Ashtu si në „Maxi i krisur“, shkruan Bartecko, përcjell Shtegu.com.

Ai u bë specialist i eksplozivëve. Është një gjë teknike, por ju duhet të dini se ku është kurthi. Në një rast të minave që i kishte ngritur njësia e tij, kishin pësuar civilët shqiptarë. Ai nuk u trondit. „Po të mdodhte di$ka e ngjasme sot, ndoshta do të reagoja ndryshe“, thotë ai. „Lufta nxit ndjenja. Jo vetëm për ushtarët, por edhe për civilët. Njeriu mësohet shpejt me gjithçka“.

Ai do të jetë një lexues i zhgënjyer i cili pret një libër dokumentar. Tek Bartecko ​​gjithçka është „një ditë“, në „një qytet“ me „një bashkëluftëtar“. Libri është një kod me shumë episode anekdotike dhe këshilla, ku Bartecko tregohet si hibrid taktik gueril, psikologun amator dhe oratorin motivues. „Aq shumë marrëzira fliten (rreth luftës). Kam krijuar një libër për të kundërshtuar mitologjinë turbopatriote“.

Atij i shkojnë në nerva veteranët në Kroaci dhe Kosovë, që kanonizojnë luftën. Që ta portetizojnë atë si të shenjtë ku çdo ushtar në çdo kohë mendonte për një qëllim të ngritur. Dhe pastaj Bartecko flet për faktin se shumë prej kryekomandantëve të tij kanë fituar trauma psikologjike që janë tabu. Ose se shumë ditë në front ishin shpenzuar për të pirë alkool. „Si ushtarë, edhe nuk mendonim $do ditë të çlironim vendin. Kjo nuk është përditshmëri ushtarake“, thotë ai. Dhe kjo ka rëndësi për të.

Fatkeqësisht, në „Era e luftës“, Bartecko hesht për ndonjë gjë ku dëshmia e tij e dorës së parë apo e dytë mund të jetë e vlefshme. Ndërsa duke iu referuar krimeve të tmerrshme serbe, djegies së fshatrave shqiptare dhe terrorit të civilëve (sërish jo dokumentarë), në këtë libër nuk ka gjurmë të krimeve kroate apo shqiptare. „Nuk kam parë ndonjë krim, gjë që nuk do të thotë se ata nuk ka pasur“, thotë ai për „DW“, transmeton Shtegu.com. „Të huajve në front nuk iu tregohen gjëra të tilla“.

Dy vite më parë, ai i kishte thënë Dë-së se e ka në kokë numrin e njerëzve të vrarë. Ai më tej thotë se ka pasur një shkëmbim zjarri nga disa metra largësi. Por, ai ende ngurron ta thotë këtë shifër, nuk i duket e arsyeshme. „Në fund të fundit, unë nuk i kontrolloja nëse ata ishin vërtet të vdekur. Mund ta di vetëm për njerëzit e mi që i kemi varrosur“.

Libri përfundon në qershor të vitit 1999, me fundin e bombardimeve të NATO-s. Përsëri dëm i madh, pasi pas më pak se dy virte më vonë, jeta e Barteckos do të marr një kthesë fatale – do të bëhet i njohur, artikull të gjatë për të do të shkruajë edhe Spiegel.

Ishte e mërkurë, prill 18, 2001. Rreth orës 14:55, në katin e parë të një shtëpie të braktisur në qendër të Prishtinës kishte shpërthyer bombë, mu në kohën që po kalonte makina me zyrtarët e departamentit të pasaportave të Komitetit Jugosllav për bashkëpunim me UNMIK-un. Koloneli i Brendshëm serb Aleksandar Petroviq u vra, katër persona në makinë u plagosën. Jo shumë kohë më pas, Roland Bartecko arrestohet.

Sipas ligjit jugosllav, fillimisht ai u dënua për shkak të vrasjes, tentim vrasjes dhe terrorizmit, duke u dënuar me 23 vite burg përpara gjykatës së qarkut në Prishtinë, me pjesëmarrjen e drejtësisë gjermane. Dënimi u reduktua në 20 vite dhe që nga viti 2015 Bartecko është në liri. Ai nuk e ka pranuar në gjyq edhe në intervistat. Ai pohon se të gjitha janë konspiracion i Unmnik-ut kundër tij, si gueril i merituar i UÇK-së.

Kohën nëpër disa burgje të Kosovës, Bartecko e ka shfrytëzuar për të diplomuar. Gruaja e tij, një shqiptare nga Kosova, pati durim ta priste. Kjo është arsyeja pse ai është akoma në Prishtinë, flet në mënyrë të përkryer gjuhën shqipe, është mysafir nëpër televizione, punon si avokat në një shtëpi produksioni që bën seri televizive. Mirë është për të deri më tani, thotë ai, birra e Kosovës nuk është e keqe.

E nevrikosin të gjithë ata që nga uniformat e tyre këryen në kolltuqe dhe ende sundojnë me Kosovën. Nuk e kanë vendin aty, thotë ai. „Ata u përpoqën ta rrisin famën e tyre. Nuk ishte e mjaftueshme për ta, ata donin më shumë. Dhe kështu ata hynë në politikë“.

Për Barteckon janë tragjikomike edhe të gjitha listat e „veteranëve të luftës“ të UÇK-së. Numri i tyre ka tejkaluar me mbi 40,000, edhe pse në Tribunalet e Hagës flitej disa mijëra luftëtarë. „Unë nuk besoj se ka pasur 5.000. Ku ishin të gjithë ata të tjerët? Është e gjitha fushatë zgjedhore. Njerëzit që nuk ishin në luftë janë regjistruar si veteranë, ata marrin një pension të vogël dhe nga ana tjetër duhet të zgjedhin partinë e duhur“.

Pas thertores jugosllave, lindi një brez të të ashtuquajturve qenve të luftës, njerëz të cilët, përveç armëve, nuk e dinë dhe nuk duan asgjë, luftojnë për para në fushat e betejës në të gjithë botën. Dëgjohet herë pas here për kroatët në legjionin e të huajve, serbët në Donbas, shqiptarët dhe boshnjakët në Shtetin Islamik. Ndërkohë që ish shokët dhe armiqtë e tij ende po qëllojnë, Bartecko, një njeri i cili, si i ri, nxitoi larg shtëpisë për të qëlluar, tani jeton në mënyrë paqësore në Prishtinë.