Përkundër koronavirusit, skulptori shqiptar fascinon gjermanët
I bllokuar në Saarbrücken: Artisti shqiptar Genc Mulliqi ishte i ftuar në Qendrën Kulturore Saarbrücken në Eurobahnhof (KuBa) për gjashtë javë. Disa gjëra duhej të rrjedhnin ndryshe.
Ishte një kohë shumë e papërshtatshme – dhe megjithatë artisti shqiptar Genc Mulliqi është i lumtur që ndodhet në Gjermani. Që nga fillimi i marsit, skulptori është duke banuar në studion e miqve të KuBa-s për gjashtë javë, siç ishte planifikuar. Megjithë krizën e koronavirusit, Mulliqi është i lumtur sepse ai tani ka shumë kohë për të punuar, shpjegon ai me një buzëqeshje, dhe në fakt rrallë ishte aq qetë në KuBa. Disa gjëra duhej të rrjedhnin ndryshe.
Mulliqi gjithashtu dëshironte të punonte, por shqetësimi kryesor i tij ishte të bënte kontakte të reja. Ai dëshironte të njihej me njerëz të rinj dhe të krijonte rrjete të reja me kolegët dhe shkollën e lartë të arteve HBK Saar. Sidomos në universitetin e vendlindjes të arteve në Tiranë do të vëzhgohej dhe mund të imagjinonte pritjet.
Tani ai mbetet kryesisht në kontakt me punonjësit e KuBa dhe artistët e shtëpisë, veçanërisht me mikun e tij Martin Steinert. Të dy skulptorët u takuan në një ekspozitë në Itali dy vjet më parë dhe mbanin kontakte. Në verë, Steinert planifikon të instalojë një prej „ëooden Clouds“ të tij në Tiranë. Ishte gjithashtu Steinert ai që e këshilloi Mulliqin për mundësinë e një burse në KuBa. Ai aplikoi dhe u pranua.
I lindur në vitin 1966, artisti studioi skulpturë në Akademinë e Arteve në Tiranë në vitet ’80. Në atë kohë i ndikuar fuqimisht nga realizmi socialist, trajnimi ishte rreptësisht akademik. „Në Shqipëri ishte e rrezikshme të bëje art përtej ideve të Partisë Komuniste“. Mulliqi asokohe ishte pjesë e një grupi studentësh që kundërshtuan këtë edukim arti tradicional dhe donin të punonin më lirshëm. „Unë kurrë nuk bëra ato që më thanë mësuesit e mi, por përkundrazi ndoqa kërkesën time të brendshme“.
Pasi përfundoi izolimi i vendit dhe kthesës politike, ai udhëtoi në Europën dhe mori një diplomë master nga Shkolla e Artit ëimbledon në fund të viteve 1990. Në fakt, ai erdhi në Londër për të studiuar modelin, thotë Mulliqi, por vendosi të shkojë për të një gradë arti. Tani ai jep mësim në kolegjin e vetëm të artit në Shqipëri, në Tiranë. „Është vështirë të mbijetosh si artist në Shqipëri“, thotë ai për vendin e tij për „Saarbruecker Zeitung“.
Nëse flet për katalogët e ekspozitës të viteve të kaluara, menjëherë do të vini re që Mulliqi është shumë i shkathët. Një aspekt kryesor i punës së tij janë skulptura dhe piktura. Me gëzim të madh në eksperiment, shqiptari në radhë të parë krijon seri, motivet e të cilave ai vazhdimisht i mbledh, ndryshon dhe i zhvillon. Si skulptor, Mulliqi kryesisht punon me argjilë: „Jam magjepsur me materialin“, thotë Mulliqi. „Është e lehtë për tu makinerizuar dhe formuar, është gjithashtu e lirë dhe ofron të gjitha opsionet“, tha skulptori shqiptar.
Një temë e përsëritur janë „kokët“, kokat e mëdha të bëra prej balte. Në vitin 2007 ai ekspozoi një seri të parë në Londër. Këto kokë, të cilat kujtojnë fuqishëm format arkaike të kulturës cikladike, janë shumë të abstraktuara, por mbeten të njohura si të tilla.
„Unë jam jashtë modës për artistët bashkëkohorë, shumë modernë për tradicionalistët“, thotë Mulliqi i vetvetes. Me një sy të mprehtë për detaje, Mulliqi funksionon në sipërfaqet e tij, lejon që materiali në shirita delikate me ngjyrë kafe, të bardhë dhe gri të rikrijojë peizazhe abstrakte dhe të inokulojë vrimat, krateret dhe depresionet drejtkëndëshe në sipërfaqet e përafërta. Një seri e dytë, e cila ju kujton kokët e Budës, karakterizohet gjithashtu nga sipërfaqja e plasaritur, e lagur e simboleve dhe formave.
Në vitet në vijim, vepra e Mulliqit u bë më e pasur. Objektet shfaqen me sipërfaqet e tyre të shumanshme që ngjajnë me objekte arkeologjike nga një civilizim i panjohur ose kafkat e shpendëve të fosilizuar. Duken çuditërisht të kërcënueshme, sikur po vijnë në jetë në çdo moment. Edhe „kokët“ e atyre viteve duken gjithnjë e më shumë si objekte nga një civilizim i huaj. Larmia e formave te kokët rritet, hapjet në kafkë bëhen më të mëdha dhe më të larmishme, informon Shtegu.com. Pothuajse duket sikur kokët mbajnë kujtimet dhe mendimet e tyre të dukshme për të gjithë në sipërfaqe. Simbolet e përditshme dhe të njohura alternojnë me rrjete, forma dhe hapje kriptesh. Historia e kokëve mbetet e panumërt dhe duhet të rrotullohet nga shikuesi. Për artistin, objektet e tij kujtojnë një të kaluar, për të cilën besohet se janë tejkaluar, me luftëra, fanatizëm fetar dhe tensione sociale.
Në Saarbrücken, Mulliqi po zgjedh një temë të vjetër që po e ripërpunon. Qysh në vitet 2000, ai fotografoi mbathje pemësh dhe trungje në pyjet vendase. Tani ai i pavdekson ato në një mënyrë mrekullisht piktoreske. „Fiset e rrëzuara“ ndryshojnë në qenie të çuditshme.
Një trung peme po kujton një bishë zgjimi midis hardhucës dhe njeriut. Një qenie e dytë i ngjan një murgu në një kaçube. Por në vend të një fytyre, një vrimë e frikshme e kuqe e ndezur çon në thellësinë e dhomës. Sfondet janë të zbukuruar me dritë, qeniet të bllokuara në kafaze rrezesh të dritës. Nëse ecni më pranë, mund të shihni gjurmët e ngjitësve që janë hequr pjesërisht. Mbivendosjet hiqen dhe linjat kalojnë nëpër foto. „Trungjet e rënë“ janë një simbol i transformimit të vazhdueshëm në art dhe në jetë“, shpjegon ai.
Përveç kësaj, Mulliqi merr përsëri „kokët“ e tij. Një kokë e madhe qëndron gjysmë e gatshme në studio dhe duhet të mbahet me lagështi. Balta është e ashpër, gurë të vegjël kalojnë nëpër material. Mulliqi shkurton format nga trupi i zbrazët dhe lë një rrjet plot me forma. Një dritare e kishës e shtrembëruar nga perspektiva mund të shihet në pjesën e prapme të kokës. Është një nga dritaret e kapelës në ëintringer Hof. Kështu që një pjesë e vogël e Saarlandit udhëton për në Shqipëri. Nuk do të jetë puna e tij më e fortë, por një kujtesë e këndshme e një kohe të vështirë në Saarland.