Pensioni zviceran i 13-të i AHV: Më së shumti përfitojnë 60-vjeçarët
Të gjithë marrin një pension të 13-të AHV-së. Por sipas një studimi të UBS, përfitimet midis grupmoshave janë të shpërndara në mënyrë të pabarabartë
Pas referendumit të marsit është e qartë: përfituesit e AHV-së do të marrin një pension të 13-të. Sipas planit, për herë të parë do të transferohet në vitin 2026. Të moshuarit do të mund ta shijojnë së shpejti, por edhe të rinjtë mund ta shijojnë atë. Një ditë do të marrin edhe kontratën.
Megjithatë, avantazhet e pensionit të 13-të AHV-së nuk shpërndahen në mënyrë të barabartë midis grupmoshave, sipas një studimi të UBS të publikuar në shtator. Sipas tij, grupi i njerëzve të moshës rreth 60 në 2021 – viti bazë i studimit – do të përfitojë më shumë, shkruan gazeta „Cash“. Këta persona marrin një përfitim neto prej gati 40,000 frangash – përfitim neto do të thotë: shuma e pagesave minus shumën e depozitave.
Fëmijët dhe të rinjtë e sotëm mund të presin relativisht pak, transmeton portali Shtegu. Sipas llogaritjeve, ju do të merrni një përfitim neto prej 20,000 deri në 25,000 franga. 35 deri në 45 vjeç marrin nga 30,000 deri në 35,000 franga, dhe për moshat 50 deri në 55 vjeç përfitimet neto e kaluan vlerën prej 35,000 frangash.
Njerëzit mbi 60 vjeç vijnë gjithashtu më pak se grupmosha 60-vjeçare. Për 65-vjeçarët është më pak se 35.000 franga, për 75-vjeçarët është më pak se 20.000 franga. 85-vjeçarët marrin një përfitim neto prej rreth 7000 frangash.
Për të justifikuar shumat e ndryshme, UBS shkruan se koha para daljes në pension dhe koha e daljes në pension janë të rëndësishme. Ata që do të dalin në pension përfitojnë shumë, që do të thotë se marrin pagesa gjatë periudhës së plotë të pensionit, por duhet të kontribuojnë pak në financimin e shpenzimeve shtesë. Rrjedhimisht: Kushdo që është tashmë në pension ka humbur tashmë një pjesë të pensionit të 13 AHV. Kushdo që është shumë larg nga pensioni paguan ende një shumë relativisht të madhe në sigurimet shoqërore. Në të dyja rastet, përfitimet neto zvogëlohen.
Natyrisht, duhet pasur parasysh një pikë: financimi i pensionit të 13-të të AHV-së ende nuk është finalizuar. Flitet për një rritje të TVSH-së me 0.7 pikë përqindje. Kjo mbulon të gjithë, përfshirë njerëzit që janë afër pensionit – të cilët tani me sa duket kanë avantazhet më të mëdha të pensionit të 13-të. Do të rëndoheshin më pak nëse financimi do të vinte edhe nga kontributet në paga.
Reforma e mëtejshme AHV-së është në përgatitje
Këshilli Federal paraqiti propozimin e tij për financimin e pensionit të 13-të AHV përmes rritjes së TVSH-së në mes të shtatorit. Megjithatë, ky plan është politikisht i diskutueshëm. Freisinn ankohet për një „barrë shtesë të nxituar mbi bizneset e mesme“, sindikatat e përshkruajnë projektin si antisocial dhe PS do të preferonte ta financonte atë përmes përqindjeve të pagave. Parlamenti ka fjalën e radhës. Nëse i thotë jo planit të Këshillit Federal, paratë do të duhet të mblidhen në një mënyrë tjetër. UBS ka sugjerime gati.
Disa janë të ngjashme me konceptet e diskutuara më parë. Për shembull, një rritje e kontributeve të pagave dhe TVSH-së me 0.6 pikë përqindje secila në 9.3 dhe 8.7 për qind mund të ndihmojë. Kjo rezultoi në të ardhura shtesë prej rreth 5.1 miliardë franga në vit deri në vitin 2030 – të cilat mund të mbulonin pensionin e 13-të.
Kjo do të lehtësonte një pjesë të barrës mbi AHV. Sipas UBS, dy qasje janë të mjaftueshme për të ristrukturuar sistemin e mirëqenies sociale. Ose: Rritje e kontributeve në paga me 2.8 pikë përqindje në 11.5 për qind. Është totali që duhet të paguajnë punëdhënësit dhe punonjësit. Ose: Kontributet e pagave do të rriten me 2.3 pikë përqindje në 11 për qind dhe TVSH me 0.6 pikë përqindje në 8.7 për qind.
Grupi i ekspertëve të UBS thekson se mund të lindin efekte të raundit të dytë të gjerë – efekte që rrjedhin nga efektet e drejtpërdrejta të masave të përshkruara. Shpenzimet dhe kostot më të larta ka të ngjarë të dobësojnë konsumin dhe të ngadalësojnë rritjen e punësimit. Kjo nuk është e dëshirueshme ekonomikisht.
Megjithatë, sigurisht që ka pika të ndritshme: Parlamenti ka ngarkuar Këshillin Federal për të kryer reformën e ardhshme të AHV në vjeshtën e 2021. Ai synon të stabilizojë sistemin e mirëqenies sociale për periudhën 2030-2040. Departamenti përgjegjës aktualisht është duke punuar në projekt dhe pritet ta dorëzojë atë deri në fund të vitit 2026. Tani po dëgjojmë nga Berna Federale se reforma mund të çohet përpara për shkak të zbatimit të pensionit të 13-të AHV.