Dhuna në familjet shqiptare në Zvicër: Emigrantët shpesh dinë shumë pak për ligjet në fuqi

Në grupet e diskutimit të moderuar, ato marrin informacion dhe mund të flasin për përvojat personale në gjuhën e tyre amtare

„Kështu dua edhe unë“. Drita Ibrahimi e dëgjon vazhdimisht këtë fjali kur kartolina me një foto të një çifti romantik është në tryezë në diskutimet e saj të grave me temën “jeta në lidhje”. Është fjalia që përdor Ibrahimi për të pyetur se si është në realitet: “Gratë shpesh hapen dhe flasin për përvojat e tyre”.

Ekzistojnë rregulla për tavolinat e grave (Femmes-Tische), të cilat zakonisht zhvillohen në shtëpinë e dikujt në një mjedis privat – detyrimi i konfidencialitetit për të gjithë pjesëmarrësit është një prej tyre. Pastaj diskutohen edhe gjëra joromantike. “Në këtë mjedis të sigurt, gratë flasin për tema që nuk munden ose nuk duan t’i diskutojnë me të tjerët. Nëse mund ta bëjnë këtë në gjuhën e tyre amtare, është një lehtësim shtesë”, thotë kosovarja që jeton në Zvicër për mbi 25 vjet.

Grupet e diskutimit u drejtohen grave me përvojë migrimi, ku moderatoret e trajnuara kanë të njëjtin sfond kulturor si pjesëmarrësit. Çështje të ndryshme si familja, shëndeti dhe integrimi diskutohen në grupe të vogla dhe në më shumë se 20 gjuhë. Shoqata tavolinat e grave/ tavolinat e burrave (Femmes-Tische/Männer-Tische) me qendër në Bernë u themelua në vitin 1996. Sot rrjeti ka rreth 30 lokacione dhe për këtë arsye përfaqëson një ofertë të rëndësishme të arsimit joformal për personat vulnerabël dhe të pafavorizuar social në Zvicër.

Dëgjimi me kujdes nëse dyshohet për dhunë në familje

Shkëmbimi shpesh sillet rreth jetës normale, të përditshme. “Ndodh gjithashtu që gratë të flasin për miqtë apo të afërmit që përjetojnë dhunë në shtëpi”, thotë Drita, e cila ka dymbëdhjetë vjet që moderon diskutimet në tryezë dhe që nga viti 2022 në rajonin e Bazelit, ku edhe jeton. Në situata të tilla, ajo dëgjon me shumë kujdes, sepse gratë e prekura shpesh zgjedhin personin e tretë për të raportuar për situatën e tyre nga turpi. Nëse ka ndjesinë se gruaja po flet për veten në vend të një të njohuri, ajo flet me menaxherin e vendndodhjes, thotë Drita Ibrahimi.

Shqiptarja nga Kosova moderon diskutimet në tavolinë kryesisht për gratë shqipfolëse. Nëse Drita Ibrahimi dyshon se një grua mund të jetë viktimë e dhunës në familje, ajo përfshin menaxhimin e faqes për t’u ofruar ndihmë profesionale të prekurve. „Tavolinat e femrave nuk mbahen për të zbuluar rastet e dhunës në familje, por për të informuar pjesëmarrësit se në cilat zyra të specializuara mund të drejtohen“, shpjegon menaxherja e faqes në Bazel, Yoseth Wullschleger Valdés. Në Basel-Stadt kishte 654 raportime të dhunës në familje në vitin 2023.

Drita Ibrahimi ka studiuar letërsi shqipe në Kosovë dhe ka punuar si mësuese para se të ikte nga lufta në vendlindje në Zvicër. Ajo e di nga përvoja e saj se sa mirë është të jesh në gjendje të shkëmbesh ide me bashkatdhetarët në gjuhën tënde amtare kur je jashtë vendit. Ajo u trajnua gradualisht si përkthyese ndërkulturore dhe përfundoi trajnimin si moderatore në shoqatën Femmes-Tische/Männer-Tische. Çdo vit ajo drejton tetë deri në dymbëdhjetë takime me tema të ndryshme – kryesisht në gjuhën e saj amtare. Një grup letrash gjuhësore dhe figurash për temën përkatëse ju bën më të lehtë strukturimin e takimeve, të cilat zgjasin rreth një orë e gjysmë.

“Mësova se shumë nga gratë që marrin pjesë në një grup diskutimi janë të stresuara,” thotë Ibrahimi. Të jetosh në një vend të huaj, ku nuk e njeh sistemin, nuk flet gjuhën ose e flet vetëm keq dhe shpesh jeton në rrethana të pasigurta financiarisht, jo vetëm që shkakton stres kronik për gratë, por edhe për burrat e tyre dhe familjet e tjera. anëtarët.

Parandalimi i dhunës nëpërmjet reduktimit të stresit

“Është ky stres për shkak të ngarkesave të shumta mbi njerëzit me prejardhje migrimi që promovon dhunën në familje, jo anëtarësimin në një kulturë të caktuar,” është i bindur Ibrahimi. Dhuna nuk njeh kombësi dhe klasë. Për shkak se nuk janë në dijeni të situatës ligjore, gratë e prekura shpesh nuk mbrojnë veten: “Për shkak se nuk e dinë se dhuna në familje është vepër penale në Zvicër, ato kanë frikë se do të dëbohen nëse raportojnë në polici”.

Në varësi të vendit të tyre të origjinës, gratë dhe burrat ndonjëherë nuk janë as të vetëdijshëm për konceptin e dhunës psikologjike dhe ekonomike. “Në grupet e diskutimit u shpjegoj grave edhe bazën ligjore në Zvicër”, thotë Ibrahimi. Për shembull, ajo gjithmonë thekson se gratë kanë të drejtën e një përkthyesi kur shkojnë në shkollë ose te mjeku. Në aspektin e parandalimit të dhunës, reduktimi i stresit të cilit i ekspozohen emigrantët çdo ditë është jashtëzakonisht i rëndësishëm, thotë Ibrahimi. Një pjesë thelbësore e grupit të kartave janë kartat me informacion ligjor dhe adresat e këshillave dhe pikave të kontaktit.

Tabelat Femmes krijojnë hapësirë ​​ku pjesëmarrësit mund të shkëmbejnë ide dhe informacione me të tjerët në një vend të mbrojtur dhe të qetë, shkruan „Basler Zeitung“, transmeton portali Shtegu. Prandaj Drita Ibrahimi po merr pjesë edhe në ditët e aksionit kombëtar “16 Ditë kundër dhunës ndaj grave” me shoqatën Femmes-Tische/Men-Tische, të cilat zhvillohen nga 25 nëntori deri më 10 dhjetor. Një ngjarje për specialistët do të zhvillohet në Bazel, një tjetër në ambasadën e Kosovës në Bernë.

Sipas Ibrahimit, seancat e diskutimit duhet të ofrojnë edhe mundësi për vetë-reflektim për pyetje të ndryshme: Çfarë roli kam unë në familjen time? Cilat janë përgjegjësitë e mia si grua? Çfarë kulture debati kam në shtëpi? “Ne duhet të flasim hapur për pyetje të tilla, duke përfshirë dhunën që përjetojnë gratë. Gratë duhet të dinë se u lejohet të shprehen lirisht”, thotë Ibrahimi. Tabelat Femmes dhe veçanërisht tema e „Jeta e marrëdhënieve“ janë një vend për të filluar.