Shkelqim Hyseni nuk dinte gjermanisht, tani është shefi i 900 punëtorëve në Zvicër
Shkelqim Hyseni ishte humbës. Kur ishte ende fëmijë, familja e tij iku nga lufta ballkanike dhe u desh të fillonte nga e para kur mbërritën në Zvicër. Djali i ri bëhet shpejt një i huaj në kantonin Thurgau, ku vendosen prindërit e tij. “Kam mbetur pak jashtë. Në atë kohë, pothuajse nuk kishte fëmijë të huaj në fshat,” kujton ai fëmijërinë e tij në Dettighofen
Para se të hynte në shkollë, Shkëlqim Hyseni nuk fliste asnjë fjalë gjermanisht dhe pa shanset për të vazhduar studimet e larta. Por “Qimi”, siç e quajnë kolegët e tij, dëshiron suksesin. Sot, 35-vjeçari është në krye të afro 900 punonjësve dhe mund të jetë krenar për karrierën e tij. Ja sesi ky i ri emigrant arriti të arrijë majën nga fundi i shkallës.
Si adoleshent, i riu kosovar ishte një student studioz dhe i interesuar, pavarësisht nga mangësitë e tij gjuhësore. Pas vitit të gjashtë, ai hyri në lyse në vend të shkollës së mesme: „E dija që atëherë se doja të bëja diçka manuale“. Sido që të jetë, arsimi i lartë nuk ishte në dorën e tij në atë kohë.
Në fund të shkollimit, i riu ambicioz bëri disa praktika për të zbuluar botën profesionale. Ishte gjatë kohës së tij në Coop që klikoi: “Më pëlqeu shumë kontakti me klientët. Prej aty, e dija që absolutisht doja të bëja praktikën time këtu”.
Sapo u tha: praktikuesi punësohet nga filiali Coop në Steckborn (TG). “Qimi” i ri është i motivuar dhe i stërmbushur me talent. Ish-mjeshtri i tij, Rolf Egli, i cili kishte 36 vite me Coop, kujton: “Qimi ishte i jashtëzakonshëm. Talenti i tij nuk kaloi pa u vënë re”.
Për nxënësin, Rolf Egli është një mentor. “Një ditë Rolfi më tha: “Qimi, po të vazhdosh kështu, do të jesh një ditë shefi im”, thotë me një buzëqeshje djallëzore Shkëlqim Hyseni. Një fjali e vogël që pati një efekt të madh: „Më motivoi jashtëzakonisht në atë kohë!“ Menjëherë pas përfundimit të praktikës, ai iu bashkua një programi studimi, përmirësoi aftësitë e tij dhe më në fund mori një Certifikatë të Studimeve të Avancuara (CAS) në menaxhimin strategjik.
Sot, Shkelqim Hyseni është drejtor i shitjeve përgjegjës për më shumë se 30 shitore në dy kantone. “Nuk kisha ndërmend të kaloja gjithë jetën time të punës në Coop. Por çdo herë, para se të mendoja të largohesha, Coop arriti të më ofronte një vend me më shumë përgjegjësi”.
Përveç rrugëtimit frymëzues të Shkëlqim Hysenit, edhe shifrat dëshmojnë se sa të mëdha janë shanset për një karrierë në Coop, transmeton portali Shtegu. Rreth një në shtatë drejtues janë mësuar me gjigantin e shitjes me pakicë. Situata është e ngjashme midis aktorëve të tjerë të mëdhenj të tregut. I pyetur nga Blick, Migros dha disa shifra: 97% e praktikantëve përfundojnë trajnimin e tyre brenda gjigantit portokalli dhe një në tre mbahen në punën e tyre.
Për shkak të organizimit të tij të decentralizuar, Migros nuk mund të japë informacion të saktë për numrin e menaxherëve. Edhe në Denner, shifrat janë mbresëlënëse: pothuajse një në tre menaxherë shitjesh e filloi karrierën e tyre në Denner, ashtu si shumica e 600 menaxherëve të degëve. Në Lidl – i pranishëm në Zvicër prej vetëm 20 vitesh – 8% e menaxherëve të degëve kanë bërë praktikën e tyre në kompani.
Por si i shpjegoni karriera të tilla në shitje me pakicë pa kaluar rrugën klasike të palestrës dhe universitetit? Drejtori i Qendrës së Informacionit Profesional të Schaffhausen, Claudio Pecorino, e gjen përgjigjen në përvojën e tij gati 20 vjeçare: “Nëse personi është i interesuar, ka aftësi bazë dhe është gati të mësojë profesionin nga A në Z, kështu që shitja me pakicë ofron shumë mundësi”. Nga kontakti me klientët te shitjet, duke përfshirë menaxhimin, komunikimin ose konsultimin, shumëllojshmëria e profesioneve të hapura për talentet është pothuajse e pafundme.
Përkundër të gjitha pritjeve, njerëzit që vijnë nga një prejardhje e pafavorizuar ose e huaj shpesh kanë një avantazh pavarësisht nga vetja: “Ndoshta lidhet me faktin se ata janë mësuar të bëjnë më shumë se të tjerët. Ata duhet të kujdesen për veten e tyre, të mësojnë gjuhën dhe nuk mund të llogarisin gjithmonë në mbështetjen e prindërve të tyre”.
Sistemi arsimor zviceran gjithashtu ka rolin e tij për të luajtur në këto histori suksesi. Falë sistemit të arsimit të dyfishtë, mundësitë janë të mëdha: “Marrja e një kualifikimi akademik me një diplomë të shkollës së mesme nuk është rruga e zakonshme, por është plotësisht e mundur. Ne duhet të vëmë në perspektivë idenë se pjekuria e shkollës së mesme është e vetmja rrugë për një karrierë premtuese”, shpjegon Claudio Pecorino.
Në vendet fqinje, trendi konfirmohet. Në Gjermani dhe Austri, shkollimi në gjimnaz i ndjekur nga studimet ende konsiderohet si rruga mbretërore drejt një karriere të suksesshme profesionale. Por situata është ndryshe në Zvicër: vetëm 32% e femrave dhe 23% e meshkujve zgjedhin trajnimin në gjimnaz, pavarësisht se kanë një diplomë të shkollës së mesme. Megjithatë, Zvicra ka një shkallë universiteti 50% më të lartë se ajo e fqinjëve të saj gjermanishtfolës – për shkak të ofertave të trajnimit të dyfishtë profesional.
Kjo rrugë shërbeu si model për karrierën e Shkëlqim Hysenit. Por drejtori i qendrës së informacionit profesional për Claudio Pecorino, arsyeja e rritjes së suksesit të talenteve në fushën e shitjes me pakicë është e qartë: “Pengesat për hyrje janë më të ulëta se në degën financiare ose IT me shembull”. Për Shkëlqim Hysenin në çdo rast, kjo karrierë ishte një zgjedhje e mirë.