OKB votoi për ditën e përkujtimit të gjenocidit të Srebrenicës përkundër rezistencës së Serbisë

Ditët e përkujtimit në fakt vendosen unanimisht në OKB. Megjithatë, ka rezistencë ndaj një vendimi të negociuar nga Gjermania. Presidenti i Serbisë akuzon Berlinin për „mësime morale“

Gjenocidi i Srebrenicës i vitit 1995 do të përkujtohet në mbarë botën më 11 korrik. Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara votoi të enjten në Nju Jork, megjithë një numër votash kundër dhe abstenime, për një projekt-rezolutë përkatëse në një „ditë reflektimi dhe kujtimi“.

Teksti, i cili u hartua kryesisht nga Gjermania dhe Ruanda, synon të ndihmojë në kujtimin e gjenocidit të mbi 8 000 muslimanëve boshnjakë. “Iniciativa jonë ka të bëjë me nderimin e kujtimit të viktimave dhe mbështetjen e të mbijetuarve që vazhdojnë të jetojnë me plagët e kësaj kohe fatale”, tha ambasadorja gjermane në OKB Antje Leendertse.

Rezoluta “dënon pa kushte çdo mohim të gjenocidit të Srebrenicës si një ngjarje historike” dhe veprimet që lavdërojnë të “dënuarit nga gjykatat ndërkombëtare për krime lufte, krime kundër njerëzimit dhe gjenocid”. Kjo ditë është planifikuar të festohet zyrtarisht për herë të parë në vitin 2025.

Për tekstin votuan 84 anëtarë të OKB-së, duke përfshirë pothuajse të gjitha shtetet e Ballkanit. Rezultati mbeti nën pritshmëritë. Pati 19 vota kundër në votim – e pazakontë për ato që në fakt janë rezoluta unanime në ditët përkujtimore. Përveç Serbisë, Kinës dhe Rusisë, kundër tekstit votoi edhe Hungaria, raporton portali Shtegu. 68 vende abstenuan. Qeveria serbe kishte shprehur pakënaqësi me tekstin, duke argumentuar se rezoluta do të ndante rajonin dhe do të krijonte një hierarki mes viktimave të luftës.

Presidenti Aleksandar Vuçiq mori mikrofonin para votimit: „Është e vështirë të flasësh me Gjermaninë, e cila përfaqëson vendin më të fuqishëm në Europë dhe ndjehet pa mëdyshje e drejtë të japë mësime morale për këdo që nuk është dakord“. Ai akuzoi Berlinin se e kishte “mbajtur sekret” punën për rezolutën. Vendimi po hap plagë dhe do të shkaktojë kaos në Ballkan. “Pse këta njerëz nuk kanë filluar të flasin për gjenocidin që kreu vendi i tyre?” pyeti Vuçiç, duke iu referuar Holokaustit.

Në fjalën e saj, ambasadorja Leendertse iu drejtua “akuzave të rreme”: “Kjo rezolutë nuk është e drejtuar kundër askujt – as kundër Serbisë, një anëtare e çmuar e kësaj organizate. Nëse ka ndonjë gjë, ai drejtohet kundër autorëve të gjenocidit”.

Masakra e Srebrenicës gjatë luftës së Bosnjës më 11 korrik dhe ditët në vijim vrau 8 000 myslimanë boshnjakë, shumica e tyre burra dhe të rinj meshkuj. Gratë, vajzat dhe fëmijët u deportuan me autobusë në vijën e frontit në zonën e kontrolluar nga ushtria boshnjake. Vendimet e Gjykatës për Krimet e Luftës për ish-Jugosllavinë (ICTY) dhe Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (GJND) kanë vërtetuar ligjërisht natyrën gjenocidale të masakrës së Srebrenicës.

Udhëheqësi i atëhershëm politik i serbëve të Bosnjës, Radovan Karaxhiç dhe komandanti i të ashtuquajturës Ushtria Serbe e Bosnjës (BSA), Ratko Mlladiq, u dënuan me burgim të përjetshëm nga ICTY. Në Serbi nën presidentin Vuçiq dhe në pjesën serbe të Bosnjës, Republika Srpska, nën presidentin e saj Milorad Dodik, mohimi i gjenocidit të Srebrenicës dhe heroizimi i autorëve është, deri në një masë, politikë shtetërore. Vuçiq argumenton se rezoluta e OKB-së do të dënonte kolektivisht „popullin serb“ – por nuk e përmend Serbinë as me emër.