Dashuria e njëjtë i bashkon shqiptarët e Kosovës dhe Shqipërisë në EURO 2024

Gjatë këtij Euro 2024, mbështetja rreth kombëtares së Shqipërisë është e madhe. Në Zvicër, shumica e shqiptarëve janë nga Kosova. Në fan-zonat e tifozëve, nuk është e pazakontë të shohësh flamujt e dy vendeve pranë njëri-tjetrit

Këtë të hënë, Shqipëria do të përballet me Spanjën dhe shpreson të sigurojë një vend në 1/16. Një paraqitje e cila do të ishte historike për këtë vend që po merr pjesë në Euron e tij të dytë, pas atij të vitit 2016. Në Gjermani ashtu si në zonat e tifozëve të Zvicrës, mobilizimi i popullit shqiptar është mbresëlënës. Dhe shumë shpesh, dy flamuj ulen krah për krah: flamuri kuq e zi i Shqipërisë dhe ai blu i Kosovës.

Gazeta „Blick“ e diskutoi këtë çështje të identitetit të dyfishtë (ndonjëherë të trefishtë) me Migjen Bashën, i cili luajti në Euro 2016 për Shqipërinë. Ish-ndërkombëtari shqiptar, ai gjithashtu është me origjinë nga Kosova dhe i lindur në Zvicër, në Lozanë.

Në Zvicër kur flasim për shqiptarë, në fakt flasim për shqipfolës, pasi shumica e atyre që i cilësojmë si të tillë vijnë nga Kosova. Ata janë “shqiptarë të Kosovës”. Por çfarë do të thotë kjo, saktësisht?

“Është shumë e thjeshtë. Kjo do të thotë se të dy prindërit e mi kanë lindur dhe janë rritur në atë që sot është Kosova”, thotë Migjen Basha, i cili është një nga këta “shqiptarë të Kosovës”. Sepse deri në vitin 1999, dhe përfundimi i luftës së Kosovës, kosovarët jetonin nën sundimin serb. “Pasaporta e Kosovës nuk ekzistonte. Ne kishim pasaportë serbe”, thotë burri që u kthye të jetonte në vend gjatë fëmijërisë së tij, para se të ikte në fillim të luftës.

Në atë kohë, pavarësisht pasaportës, Migjen Basha dhe familja e tij identifikoheshin me gjithçka, përveç Serbisë. “Gjuha jonë ishte shqipja. Ne kemi qenë gjithmonë pas flamurit kuqezi. Edhe sikur të mos kishim jetuar kurrë, konkretisht, në Shqipëri, shpjegon ai. Por ne u identifikuam me Shqipërinë, jo me Serbinë”.

Një bashkim logjik pas flamurit të shqiponjës dykrenore, pasi deri në vitin 2008, Kosova – dhe flamuri i saj – nuk ekzistonin. Edhe sot shumë shtete nuk e njohin pavarësinë e Kosovës. Shqipëria padyshim nuk është një prej tyre.

Gjithashtu për një kohë të gjatë Kombëtarja e Kosovës nuk ishte njohur nga autoritetet e ndryshme të futbollit botëror. Vetëm në maj të 2016-ës UEFA dhe FIFA hapën dyert e tyre në vendlindjen e Migjen Bashës.

Megjithatë, menjëherë pas pavarësisë në vitin 2008, Kosova tashmë ishte përpjekur të tërheqë shqiptarin e Lozanës në radhët e saj. “Federata e Futbollit të Kosovës kishte organizuar një kamp zbulimi në Zvicër, për të gjetur lojtarët kosovarë”, shpjegon ai. Aty ishte Migjen Basha, me një farë Xherdan Shaqiri, atëherë 16 vjeç.

Një zbulim që në fund të fundit nuk çon në asgjë. Pasi ka përjetuar përzgjedhjet e juniorëve të Zvicrës, Migjen Basha dëshiron të përfaqësojë Shqipërinë, vendin e tij të zemrës. Një gjë jo e lehtë në këtë kontekst historiko-politik. “Ne jemi shqiptarë, flasim gjuhën, por letrat nuk i kishim. Unë kisha një pasaportë serbe, kjo më bllokoi pak”, thotë ai. Pas “vitesh kërkimesh”, ai më në fund gjeti origjinën shqiptare të familjes së tij dhe u natyralizua.

Me Kombëtaren Shqiptare u kualifikua në Euron e parë në historinë e përzgjedhjes së tij, në vitin 2016 në Francë. Në atë kohë, shumica e skuadrës shqiptare përbëhej nga “shqiptarët e Kosovës”, si Migjen Basha. “Shumica e shokëve të mi të skuadrës kishin prindër që kishin emigruar gjatë luftës, në Zvicër, Gjermani, Francë, Angli”, shpjegon tani menaxheri i talenteve për Lausanne-Sport.

Një ekip kozmopolit, por shumë i lidhur me Shqipërinë dhe përzgjedhjen e saj. “Ka qenë gjithmonë një ëndërr të luaj për Shqipërinë. Unë që kam përjetuar euron e parë me përzgjedhjen, lidhja me Shqipërinë është shumë e fortë”, gjëmon Migjen Basha.

Tani që ekziston edhe përzgjedhja kosovare, a ndryshon diçka kjo? “Dashuria është e njëjtë. Nuk bëj dallim mes Kosovës dhe Shqipërisë, thotë ai. Unë i shikoj të dyja, i ndjek në të njëjtën mënyrë”.

Mobilizimi shqiptar (pra dhe kosovar) rreth këtij Euro 2024 është mbresëlënës nga Zvicra në Gjermani, transmeton portali Shtegu. Migjen Basha, si shumë shqipfolës, shkoi për të inkurajuar skuadrën e tij në Dortmund, në ndeshjen e parë të Shqipërisë në Euro, kundër Italisë. Ai mund të vinte në dukje vetëm praninë e fortë të njerëzve të tij, që nga mëngjesi në qytet. “Shqipëria nuk kualifikohet çdo katër vjet. Sapo ndodh një ngjarje e tillë, është diçka që të gjithë e presin”, shpjegon njeriu që një pjesë të madhe të karrierës së tij e kaloi në Itali.

“Ka sjellë kujtimet e vitit 2016, veç kësaj here nga tribuna”, qesh Migjen Basha. Shqiptarët nga e gjithë Europa shkuan për të mbështetur përzgjedhjen e tyre në Gjermani, ndonjëherë pa biletë, “vetëm për atmosferën, për të qenë krenarë për vendin e tyre”. Nuk ka dyshim se kështu do të jetë edhe të hënën në Dyseldorf, për ndeshjen ndaj Spanjës.

Dhe kush e di? Ndoshta një ditë “shqiptarët e Kosovës” do të mund të krenohen edhe me dy vendet e tyre, në të njëjtën garë.