Në Zvicër jetojnë vetëm disa persona me pasaportë shqiptare. Shqiptarët e Kosovës janë shumë më të pranishëm. “Dallimi më i madh midis shqiptarëve të mëmëdheut dhe shqiptarëve të Kosovës është karakteri i tyre”. Kështu thotë Zef Ahmeti nga Instituti Shqiptar në St.Gallen
Shqiptarët e Kosovës dhe ata të mëmëdheut kanë një marrëdhënie të shkëlqyeshme me njëri-tjetrin, si në St. Gallen ashtu edhe dhe në Appenzell, thotë Zefi, i cili personalisht ka një pasaportë zvicerane, duke përshkruar marrëdhëniet midis popullit etnik shqiptar. Ata e njohin mirë njëri-tjetrin, por e veçojnë vetveten dhe i njohin karakteristikat e tyre.
Një regjim komunist e drejtoi Shqipërinë nga viti 1945 deri në 1991. Kjo i formësonte njerëzit. Njerëzit nuk mund ta linin vendin e tyre dhe për këtë filluan ta urrenin. Mirëpo, shqiptarët e Kosovës dhe shqiptarët nga Maqedonia, Serbia dhe Mali i Zi ishin në gjendje të udhëtonin dhe e donin mëmëdheun e tyre Shqipërinë nga larg, shumë më tepër sesa njerëzit që jetonin atje. «Koha e komunizmit i ndau njerëzit. Sot jemi në rrugën e duhur për tu afruar përsëri”, thotë Ahmeti.
Deri në 300,000 në Zvicër
Sipas Zyrës Federale të Statistikave, në fund të vitit 2014 vetëm 57 persona me pasaportë shqiptare jetonin në Kantonin St. Gallen. Sa për krahasim: Në vitin 2014, 9142 persona nga Kosova ishin regjistruar në Kantonin St. Gallen. Edhe në Kantonin Thurgau, raporti është afërsisht i ngjashëm: 28 persona me pasaporta shqiptare krahasohen me 2701 persona nga Kosova. Janë shtatë shtetas shqiptarë dhe 303 kosovarë që jetojnë në kantonin Appenzell Ausserrhoden dhe 16 kosovarë në Innerrhoden dhe asnjë i vetëm me pasaportë shqiptare. Raporti është i ngjashëm në kantonet e tjera të Glarus dhe Graubünden në Zvicrën Lindore, shkruan “Tagblatt”, transmeton Shtegu.com. Megjithatë, këto shifra po mashtrojnë për aq sa, sipas vlerësimeve të Këshillit të Shqiptarëve në Zvicër, rreth një e treta e të gjithë shqiptarëve që jetojnë këtu vijnë nga Maqedonia e Veriut, Serbia ose Mali i Zi. Këto nuk paraqiten në statistikë sepse qeveria federale regjistron vetëm kombësinë dhe për këtë arsye nuk mund të japë ndonjë shifër. Organizata ombrellë e komunitetit shqiptar vlerëson se një total prej rreth 300,000 personash me origjinë shqiptare jetojnë në Zvicër, duke përfshirë persona të natyralizuar.
Fryma humanitare
Zef Ahmeti sheh disa ngjashmëri midis Zvicrës dhe Shqipërisë. “Për mua ata janë dy vende me një shpirt të madh humanitar.” Zvicra është për një botë ekonomikisht më e mirë, por në Shqipërinë relativisht të varfër, gatishmëria për të ndihmuar është e madhe. Kur bëhet fjalë për Kampionatin Europian të Futbollit, nënkryetari i Institutit Shqiptar gjen diçka të përbashkët: si për Shqipërinë ashtu edhe për Zvicrën, pjesëmarrja do të thotë shumë. Ai forcon vetëbesimin e shqiptarëve, duke marrë pjesë zviceranët përjetojnë një “ndjenjë multikulturore” pozitive.
Espresso, kapuçino, ristreto
Për të kuptuar veçorinë e shkathtësisë shqiptare dhe sidoqoftë barazinë, Ahmeti bën një krahasim tjetër: “Një shqiptar është si kafeja: Nuk ka vetëm kafe me kremë, ka edhe espreso, latte makiato, kapuçino ose ristreto”. Shqiptarët mund të jenë shumë të ndryshëm, por ata vijnë nga një familje. Shqipëria është një vend i bukur dhe që nga ndryshimi politik, vendi ka bërë shumë më mirë. Gjatë fazës komuniste, varfëria në Shqipëri ishte e konsiderueshme. Ajo që ende po e pengon vendin të ecë përpara është politika, tha Ahmeti. “Politikanët e tanishëm po pengojnë zhvillimin e vendit.”
